سازمان امور مالیاتی کشور

آیین نامه اجرایی مربوط به نوع دفاتر اسناد و مدارک و روشهای نگهداری آنها اعم از ماشینی (مکانیزه) و دستی و نمونه اظهارنامه مالیاتی و نیز نحوه ارائه آنها برای رسیدگی و تشخیص درآمد مشمول مالیات موضوع ماده ۹۵ قانون مالیاتهای مستقیم بر اساس اصلاحیه اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۱

فصل اول: تعاریف

سازمان امور مالیاتی کشور

معاونت در آمدهای مالیاتی

دفتر امور مؤدیان و خدمات مالیاتی

مرداد ماه ۱۴۰۱

ماده ۱ در این آیین نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح ذیل به کار می روند :سازمان سازمان امور مالیاتی کشور :قانون قانون مالیاتهای مستقیم مصوب سال ١٣٦٦ و اصلاحیه های بعدی آن دفتر روزنامه دفتر روزنامه دفتری است که کلیه معاملات و رویدادهای مالی و محاسباتی با رعایت اصول و ضوابط مربوط به تنظیم دفاتر تجاری موضوع قانون تجارت اصول و ضوابط و استانداردهای حسابداری در آن ثیت میگردد دفتر مذکور میتواند به صورت دستی یا ماشینی مکانیزه – الکترونیکی ) باشد.

دفتر کل دفتری است که عملیات ثبت شده در دفتر یا دفاتر روزنامه برحسب سرفصل یا کدگذاری حساب ها در صفحات مخصوص آن ثبت می.شود به ترتیبی که تنظیم صورتهای مالی لازم از آن امکان پذیر باشد دفتر مذکور میتواند بصورت دستی یا ماشینی مکانیزه الکترونیکی) باشد. دفتر روزنامه وکل مشترک دفتری است که دارای ستون هائی برای سرفصل حسابهای متفاوت باشد به طوری که اشخاص حقوقی و حقیقی با ثبت و نگهداری دفتر مذکور بر طبق اصول و ضوابط و استانداردهای حسابداری بتوانند نتایج عملیات خود را از آن استخراج و صورتهای مالی لازم را تهیه

نمایند.

دفتر معین دفتری است دستی یا ماشینی مکانیزه الکترونیکی که برای تفکیک و مجزا ساختن هر یک از حسابهای دفترکل برحسب مقتضیات و شرایط حساب ممکن است نگهداری شود. کارت های حساب در حکم دفاتر معین است. سایر دفاتر دفاتری که به استناد مقررات قانونی مربوط از جمله قانون محاسبات عمومی و قانون شهرداری ها به عنوان دفاتر مورد استفاده قرار می گیرند. اظهارنامه مالیاتی اظهارنامه مالیاتی فرمی است به منظور اظهار درآمدها هزینه ها، دارایی ها، بدهی ها سرمایه معافیت،ها درآمد مشمول مالیات مالیات بخشودگی مالیاتی و همچنین اطلاعات هویتی و مکانی حسب مورد که برای صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی موضوع قانون مالیات های مستقیم بر حسب نوع و حجم فعالیت اشخاص مذکور مطابق نمونههایی که توسط سازمان تهیه و اعلام میشود سند حسابداری فرمی است کاغذی یا ماشینی ) مکانیزه – الکترونیکی که یک یا چند رویداد مالی و محاسباتی طبق اصول و ضوابط حسابداری در آن ثبت و حاوی تجزیه حسابها و توضیحات مربوط متکی به مدارک بوده و با تأیید اشخاص مجاز قابل ثبت در دفاتر می باشد. مدارک حساب عبارت از مستنداتی است دستی یا ماشینی (مکانیزه – الکترونیکی) که بیانگر وقوع یک یا چند فعالیت یا رویداد مالی یا محاسباتی بوده و اسناد حسابداری یا دفاتر بر مبنای آنها تنظیم و تحریر می گردد.

صورتحساب فروش کالا یا ارائه خدمات فرمی است دارای شماره منحصر به فرد مالیاتی که در نوع الکترونیکی آن اطلاعات در حافظه مالیاتی ذخیره می.شود مشخصات و اقلام اطلاعاتی صورتحساب متناسب با نوع کسب و کار توسط سازمان تعیین و اعلام میشود. در مواردی که از دستگاه کارتخوان بانکی یا درگاه پرداخت الکترونیکی به عنوان پایانه فروشگاهی استفاده

می شود، رسید یا گزارش الکترونیکی پرداخت خرید صادره در حکم صورتحساب است. مصرف کننده نهایی شخص حقیقی است که کالا و خدمات را متناسب با نیاز خود برای مصارف شخصی خریداری کند و از آن برای عرضه کالاها و خدمات به دیگران استفاده ننماید. شماره منحصر به فرد مالیاتی شماره ای شامل بیست و دو کاراکتر و دارای چهار بخش است؛ شناسه حافظه مالیاتی شش کاراکتر تاریخ صورتحساب پنج کاراکتر سریال صورتحساب

ده کاراکتر و ارقام کنترلی یک (کاراکتر که به هر صورتحساب اختصاص داده میشود. پایانه فروشگاهی رایانه دستگاه کارتخوان بانکی (pos) درگاه پرداخت الکترونیکی یا هر وسیله دیگری که امکان اتصال به شبکه الکترونیکی پرداخت رسمی کشور و سامانه مؤدیان را داشته از قابلیت صدور صورتحساب الکترونیکی برخوردار باشد. سامانه مؤدیان سامانه ای است تحت مدیریت سازمان که در آن به هر مؤدی کارپوشه ای ویژه اختصاص یافته و تبادل اطلاعات میان مؤدیان و سازمان منحصراً از طریق آن کارپوشه انجام می شود مؤدیان میتوانند با استفاده از هرگونه سخت افزار یا نرم افزار اعم از رایانه شخصی پایانه فروشگاهی سامانههای ابری یا هر وسیله دیگری که حافظه به آن متصل شده باشد به سامانه مؤدیان متصل شوند مرجع نهایی ،ثبت صدور و استعلام صورتحساب الکترونیکی سامانه مؤدیان است.

سامانه ثبت برخط معاملات پایانهای فروشگاهی و متصل به سامانه مؤدیان است که بر اساس اعلام سازمان برخی مؤدیان ملزم به استفاده از آن هستند. فصل دوم گروه بندی مؤدیان صاحبان مشاغل ماده – صاحبان مشاغل بر اساس شاخصها و معیارهایی از قبیل نوع و حجم فعالیت به شرح ذیل گروه بندی میشوند: ۱- گروه اول ۲ گروه دوم ۳ گروه سوم الف – گروه اول: اشخاص ذیل از لحاظ انجام تکالیف موضوع این آیین نامه جزو مؤدیان گروه اول محسوب می شوند. ۱ – کلیه واردکنندگان و صادرکنندگان ۲ – صاحبان کارخانه ها و واحدهای تولیدی و بهره برداران معادن دارای پروانه بهره برداری از وزارتخانه یا مراجع ذیربط صاحبان هتلهای سه ستاره و بالاتر

٤ – صاحبان بیمارستانها زایشگاهها در مانگاهها کلینیک های تخصصی ه صاحبان مشاغل صرافی

٦ – صاحبان فروشگاههای زنجیرهای دارای مجوز فعالیت از وزارتخانه و یا مراجع ذیربط. – صاحبان مؤسسات حسابرسی حسابداری و دفترداری خدمات مالی و ارائه دهندگان خدمات مدیریتی مشاوره ای انفورماتیک و طراحی سیستم صاحبان مؤسسات حمل و نقل ،موتوری ،زمینی دریایی و هوایی اعم از مسافری و یا باربری ۹ – سایر صاحبان مشاغل و حرفی که درآمد ایرازی فروش کالا یا فروش توأم کالا و ارائه خدمت بر اساس اظهارنامه مالیاتی عملکرد دو سال قبل اظهارنامه تسلیمی خرداد ماه هر سال مبنای تعیین گروه بندی سال بعد از تسلیم اظهار نامه عملکرد میباشد به عنوان مثال مبلغ فروش و سایر درآمدهای مندرج در اظهارنامه مالیاتی عملکرد سال ۱۳۹۷ مبنای گروه بندی سال ۱۳۹۹ میباشد یا آخرین درآمد قطعی شده فروش کالا یا فروش توأم کالا و ارائه خدمت آنها بیش از مبلغ یکصد و پنجاه میلیارد ریال .باشد مشروط به ابلاغ برگ قطعی حداکثر تا پایان دی ماه سال قبل به شخص مؤدی یا نماینده قانونی وی

ب گروه دوم سایر صاحبان مشاغل و حرفی که درآمد ایرازی فروش کالا یا فروش توام کالا و ارائه خدمت دوسال قبل آنها و یا آخرین درآمد قطعی شده آنها فروش کالا یا فروش توام کالا و ارائه خدمت پیش از پنجاه میلیارد ریال و مساوی یا کمتر از مبلغ یکصد و پنجاه میلیارد ریال باشد. مشروط به ابلاغ برگ قطعی حداکثر تا پایان دی ماه سال قبل به شخص مؤدی یا نماینده قانونی وی ج گروه سوم

صاحبان مشاغلی که در گروههای اول و دوم قرار نمی گیرند جزو گروه سوم محسوب میشوند. تبصره -۱ سازمان میتواند در صورت تشخیص ضرورت تا پایان دی ماه هر سال فهرست مشاغل افزوده شده به گروه اول بر اساس نوع فعالیت را تهیه و از طریق درج آگهی در روزنامه رسمی کشور و یکی از روزنامههای کثیرالانتشار و یا از طریق تشکلهای صنفی و حرفه ای ذیربط به مودیان مالیاتی اعلام نماید مودیان اخیرالذکر از ابتدای سال مالیاتی بعد از اعلام مکلف به اجرای تکالیف تعیین شده مربوط به گروه اول خواهند بود. تبصره ۲- در مواردی که مودیان صرفا به فعالیت ارائه خدمت اشتغال داشته باشند، پنجاه درصد (۵۰) نصاب های تعیین شده مبنای گروه بندی میباشد. تبصره -۳ در مشاغل مشارکتی اعم از اختیاری یا قهری درآمد ابرازی و یا قطعی شده مشارکت – ملاک عمل می باشد. تبصره -٤ صاحبان مشاغل و حرف موضوع این آیین نامه در اولین سال ایجاد (تأسیس) به استثناء مؤدیانی که به واسطه موضوع فعالیت جزو گروه اول طبقه بندی شده اند جزو گروه سوم محسوب و از سال سوم فعالیت به بعد می بایست بر اساس نصابهای مقرر طبقه بندی شده و نسبت به انجام تکالیف قانونی عمل نمایند. تبصره ۵- تسلیم اظهارنامه گروههای بالاتر توسط صاحبان مشاغلی که در گروههای پایین تر قرار دارند صاحبان مشاغل گروه سوم اظهار نامه گروه اول یا دوم ارائه نمایند یا صاحبان مشاغل گروه دوم اظهار نامه گروه اول تسلیم نمایند منعی ندارد لکن صرف انجام این امر مؤدی را در گروه های بالاتر قرار نخواهد داد. فصل سوم – اظهارنامه مالیاتی و نحوه ارائه آن ماده ۳ فرم اظهار نامههای مالیاتی برای اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل گروه های اول دوم و سوم موضوع این آیین نامه باید حداقل شامل موارد زیر باشد

اشخاص حقوقی و گروه اول

اطلاعات هویتی

گروه دوم

گگروه سوم

اطلاعات هویتی

۱-۱- اطلاعات هویتی و مکانی ۱-۲- مجوزهای فعالیت اقتصادی

1-1- اطلاعات هویتی و مکانی

1- اطلاعات هویتی ۱-۱- اطلاعات هویتی و مکانی

-۱-۲- مجوزهای فعالیت اقتصادی

-۱-۲- مجوزهای فعالیت اقتصادی

۲- درآمد مشمول مالیات ۲- درآمد مشمول مالیات ۲ درآمد مشمول مالیات بخشودگی های مالیاتی، بخشودگی های مالیاتی معافیت بخشودگی های مالیاتی، معافیت های معافیت های قانونی و مالیات متعلق. های قانونی و مالیات متعلق قانونی و مالیات متعلق موجودی مواد و کالا در اول و موجودی مواد و کالا در اول و ۲-۱- خلاصه در آمد و هزینه اطلاعات خرید و فروش کالا

پایان دوره -۴- واردات و صادرات کالاها و خدمات

پایان دوره

صورت

صورت حساب سود و زیان

۶- ترازنامه . میر اطلاعات شرکاء. — اطلاعات حسابهای بانکی ۶- اطلاعات شرکاء مربوط به فعالیت شغلی. اطلاعات حساب های بانکی

درآمد خدمات و هزینه های مربوط هزینه اطلاعات خرید و فروش ۲-۲- اطلاعات شرکاء کالا و خدمات و هزینه های مربوط -۲-۳- اطلاعات حسابهای بانکی مربوط به فعالیت شغلی . -۵- اطلاعات اموال و داراییها مربوط به فعالیت شغلی.

مربوط به فعالیت شغلی

تبصره در مواردی که هر یک از اقلام اطلاعاتی فرم اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل برای هر یک از مؤدیان فاقد موضوعیت ،باشد عدم تکمیل آن خالی به اعتبار اظهار نامه وارد نخواهد کرد. ماده ٤- مؤدیان موضوع این آیین نامه مکلفند اظهار نامه مالیاتی خود را برای هر سال مالیاتی بصورت انفرادی یا (مشارکت در موعد مقرر قانونی به صورت الکترونیکی از طریق درگاه های الکترونیکی سازمان تسلیم نمایند سازمان میتواند در مواردی که مقتضی بداند تسلیم اظهارنامه غیر الکترونیکی را بپذیرد. تبصره : تسلیم اظهار نامه در اجرای ماده ۱۷۸ قانون مورد پذیرش میباشد. فصل چهارم – مشخصات دفاتر ماده ۵- انواع دفاتر موضوع این آیین نامه عبارتند از: ۱- دفتر روزنامه ه سایر دفاتر. فصل پنجم – تکالیف مؤدیان در خصوص نگهداری دفاتر و با اسناد و مدارک

۲- دفتر گل – دفتر روزنامه وکل مشترک ٤- دفتر معین

ماده 1- مقررات مربوط به روشهای نگهداری دفاتر و اسناد و مدارک الف – صاحبان مشاغلی که در گروه اول قرار می گیرند و کلیه اشخاص حقوقی مکلف به نگهداری دفاتر روزنامه و کل یا سایر دفاتر حسب مورد دستی با ماشینی مکانیزه –

الکترونیکی متکی به اسناد و مدارک با رعایت موارد زیر می باشند

کند.

۱ رویدادهای مالی باید براساس استانداردهای حسابداری و روزانه به ترتیب تاریخ وقوع در دفتر روزنامه ثبت و حداکثر تا پانزدهم ماه بعد به دفتر کل منتقل گردد. -۲- مؤدیانی که دفاتر دستی نگهداری مینمایند مکلفند برای هر سال مالیاتی فقط از دفاتری که طی سال مالیاتی قبل نزد مراجع قانونی ذیربط ثبت شده استفاده نمایند. در مواردی که دفاتر ثبت شده مذکور در هر سال برای ثبت عملیات مالی مؤدیان تا پایان سال مالیاتی کفایت ننماید مجاز به استفاده از دفاتر ثبت شده طی همان سال میباشند. مؤدیان برای استفاده از سیستم الکترونیکی نرم افزار جهت ثبت رویدادهای مالی خود مکلفند از نرم افزارهای مورد قبول که دارای ویژگیها معیارها و ضوابط اعلامی سازمان باشد استفاده نمایند سازمان موظف است ویژگیها معیارها و ضوابطی که نرم افزار باید دارا باشد را اعلان عمومی ۳-۱- استفاده از نرم افزارهای قبلی تا مدت سه سال پس از لازم الاجراء شدن اصلاحیه قانون (۱۳۹۵/۰۱/۰۱ مجاز خواهد بود. استفاده از نرم افزارهای مذکور بعد از مها فوق الذکر منوط به مطابقت آن با ویژگیها معیارها و ضوابط اعلامی از سوی سازمان است. مؤدیان مکلفند تا قبل از مطابقت نرم افزار مورد استفاده با ویژگیها معیارها وضوابط اعلامی از سوی سازمان حداقل ماهی یکبار خلاصه عملیات داده شده به ماشینهای الکترونیکی را در دفتر روزنامه ثبت و حداکثر تا پانزدهم ماه بعد به دفتر کل منتقل کنند. در اجرای این بند سازمان میتواند به منظور بررسی انجام وظایف محوله از ظرفیت علمی و تخصصی اشخاص حقوقی دولتی و غیر دولتی استفاده نماید. نگهداری دفتر روزنامه واحد برای ثبت کلیه عملیات و یا دفاتر روزنامه متعدد برای هر بخش از عملیات مجاز است. ۵ اشتباه در شماره گذاری صفحات و همچنین اشتباهات ناشی از ثبت دفاتر در مراجع قانونی ذیربط در صورت ،احراز خالی به اعتبار دفاتر وارد نخواهد کرد. نوشتن دفاتر با وسایلی که به سهولت قابل محو است مانند) مواد گرافیت در دفاتر دستی ممنوع است.

۷- دفاتر و اسناد حسابداری میباید براساس واحد پول رایج کشور و همچنین به زبان فارسی تحریر گردد.

در مواردی که دفاتر موضوع این آئین نامه توسط مقامات قضائی یا سایر مراجع قانونی و یا به عالی خارج از اختیار مؤدی از دسترس مؤدی خارج شود صاحب دفاتر میباید از تاریخ وقوع این امر حداکثر ظرف دو ماه دفا تر جدید ثبت و عملیات آن مدت را در دفاتر جدید تحریر کند و تأخیر تحریر عملیات در این مدت به اعتبار دفاتر خالی وارد نخواهد کرد.

٩- تأخیر تحریر دفاتر در مورد اشخاص حقوقی جدید التأسیس از تاریخ ثبت شخص حقوقی و در مورد سایر اشخاص از تاریخ شروع فعالیت تا دو ماه مجاز خواهد بود. ۱۰ – اشخاصی که دارای شعبه هستند مکلفند با توجه به روشهای حسابداری مورد عمل، خلاصه عملیات شعبه یا شعب خود را در صورتی که دارای دفاتر ثبت شده باشند لااقل سالی یکبار (تا قبل از بستن حسابها و در غیر این صورت عملیات هر ماه را تا پایان ماه بعد در دفاتر مرکز ثبت کنند. ۱۱- ثبت دفاتر ضمن سال مالی مشروط بر اینکه تا تاریخ ثبت هیچگونه فعالیت مالی و پولی صورت نگرفته باشد مجاز است.

۱۲ – ارائه دفاتر سفید و تالویس در حکم عدم ارائه دفاتر محسوب می شود.

۱۳ مؤدیان مکلف به نگهداری دفاتر باید نسبت به نگهداری دفاتر و اسناد و مدارک اقدام و در صورت درخواست اداره امور مالیاتی ارائه نمایند در مورد نگهداری دفاتر و اسناد و مدارک بصورت ماشینی اطلاعات باید به همان قالبی (فرمتی که ،تولید ارسال یا دریافت شده، نگهداری شود. ب صاحبان مشاغلی که در گروه دوم قرار میگیرند مکلفند برای هر سال مالیاتی اسناد و مدارک مربوط به معاملات خود از قبیل اسناد درآمدی فروش کالا یا ارائه خدمات و سایر درآمدها و اسناد خرید کالا خدمات و دارایی و سایر اسناد هزینههای انجام شده را به تفکیک و به ترتیب تاریخ وقوع هر یک از رویدادهای مالی نگهداری و صورت درآمد و هزینه خود را به صورت ماهانه در چارچوب فرمهای مربوط تنظیم نمایند.

پ صاحبان مشاغلی که در گروه سوم قرار میگیرند مکلفند برای هر سال مالیاتی اسناد و مدارک مربوط به معاملات خود از قبیل اسناد درآمدی فروش کالا یا ارائه خدمات و سایر درآمدها و اسناد خرید کالا و خدمات و سایر اسناد هزینه های انجام شده را نگهداری و خلاصه درآمد و هزینه

سالانه خود را به شرح فرم خلاصه درآمد و هزینه سالانه مؤدیان گروه سوم“ تنظیم نمایند. ت مؤدیاتی که رویدادهای مالی خود را به صورت ماشینی مکانیزه الکترونیکی ثبت و نگهداری مینمایند به استثنای مؤدیان گروه (اول نیازی به ارائه دفاتر به صورت دستی ندارند. نگهداری اسناد و مدارک حساب به صورت ماشینی یا دستی الزامی است. فصل ششم تکالیف صاحبان مشاغلی که از سامانه صندوق فروش صندوق) ماشینی (مکانیزه فروش) استفاده مینمایند ماده ۷ این ماده و فصل بر اساس اصلاحیه مورخ ۱٤۰۱/۰۱/۲۲ حذف گردیده است. فصل هفتم صورتحساب فروش و نحوه صدور و ارائه آن ماده ۸ کلیه مؤدیانی که به عرضه کالا یا ارائه خدمات اشتغال دارند مکلفند صورتحساب معاملات خود را به شرح زیر صادر و نگهداری نمایند

-۱ صورتحساب الکترونیکی صورتحسابی است دارای شماره منحصر به فرد مالیاتی که در سه قالب زیر صادر میشود

-۱-۱- صورتحساب الکترونیکی نوع اول یا صورتحساب با اطلاعات کامل شامل نوع فروش شامل مواردی از قبیل بورس کالا بورس انرژی سامانه تدارکات الکترونیکی دولت حق العمل کاری ،پیمانکاری داخلی صادراتی و نظیر آن، نوع خریدار مصرف کننده نهایی حقیقی یا فعال اقتصادی تاریخ و زمان صدور (ساعت دقیقه و ثانیه و حداقل در برگیرنده اطلاعات هویتی شامل نام نام خانوادگی یا نام شخص حقوقی شماره اقتصادی شناسه یا کد ملی یا شناسه فراگیر اتباع خارجی نشانی کامل و شماره پستی شماره شعبه برای هر دو شخص فروشنده و خریدار و مشخصات کالا یا خدمات ارائه شده شامل شناسه کالا یا خدمت شرح کالا یا خدمت واحد سنجش مقدار یا تعداد مبلغ واحد (فی) و مبلغ ،کل ،تخفیفات مالیات بر ارزش افزوده شرح سایر عوارض و مبلغ سایر عوارض آن و مقدار پرداخت نقدی و مقدار نسبه آن حسب مورد باشد.

تبصره ۱- در صورتی که نوع خریدار مصرف کننده نهایی است درج کامل اطلاعات هویتی خریدار الزامی نبوده و کل مبلغ صورتحساب نقدی تلقی میشود. تبصره -۲ در خصوص انواع معاملات طلا جواهر و پلاتین و امثال آن علاوه بر اقلام صورتحساب ،الکترونیکی ارزش اصل طلا جواهر و ،پلاتین اجرت ساخت، حق العمل و سود

فروشنده به تفکیک به اقلام الزامی صورتحساب اضافه میشود

تبصره -۳ در فعالیت حق العمل کاری علاوه بر اقلام صورتحساب الکترونیکی شماره یکتای ثبت قرارداد حق العمل کاری در سامانه ،مؤدیان هنگام ارسال صورتحساب به اطلاعات ارسالی اضافه میشود تبصره -٤ موارد زیر در حکم صورتحساب تلقی میشود

– قبوض آب برق گاز و مخابرات (تلفن)؛ درج شماره یکتای قبض (شماره اشتراک یا شناسه قبض در این نوع صور تحسابها الزامی است.

– بلیط هواپیما در این حالت نوع پرواز داخلی خارجی و شماره گذرنامه مسافر برای پروازهای خارجی باید در صورتحساب درج شود.

پارتامه؛ در این نوع صورتحسابها اقلام مرتبط با بارنامه به صورتحساب اضافه میشود. – در مواردی که بنا بر اقتضای ،شغل صورتحساب خاصی برای فروش کالا یا عرضه خدمات صادر میشود صورتحسابهای مزبور با تشخیص سازمان امور مالیاتی کشور در حکم صورتحساب الکترونیکی تلقی خواهد شد.

تبصره ۵ در مواردی که صورتحساب با مبالغ ارزی صادر میشود از جمله صادرات) مبلغ ارز نوع ارز ترخ برابری آن با ریال به اقلام صورتحساب اضافه میشود. چنانچه برای صادرات پروانه گمرکی وجود داشته باشد شماره پروانه کمرکی و کد گمرک محل اظهار به اقلام صورت رتحساب اضافه میشود تبصره -٦ در حالتهایی که صورتحساب به قرارداد مربوط است شماره یکتای قرارداد ثبت شده در سامانه مؤدیان به اقلام صورتحساب اضافه میشود. تبصره -۷- در صورتی که اقلام تعیین شده صورتحساب بنابر نوع فعالیت مؤدی موضوعیت ندارد، الزامی به درج آن در صورتحساب ندارد

۲-۱- صورتحساب الکترونیکی نوع :دوم صورتحسابی با اطلاعات کامل فروشنده و اطلاعات کامل کالا و خدمات و بدون اطلاعات خریدار است این صورتحساب تقدی تلقی شده از بابت آن اعتبار مالیاتی برای خریدار قابل احتساب نمی باشد. ۳-۱- صورتحساب الکترونیکی نوع سوم این نوع از صورتحسابها همان رسید پرداخت وجه صادره از دستگاه کارتخوان بانکی و یا درگاه الکترونیکی پرداخت که حسب مقررات اعلامی سازمان امور مالیاتی کشور به عنوان پایانه فروشگاهی فروشنده (مؤدی پذیرفته میشوند میباشد. در این نوع صورتحساب صرفاً مبلغ پرداختی و شماره سوییچ پرداخت، شماره پذیرنده فروشگاهی شماره ،پایانه شماره پیگیری تاریخ و زمان پرداخت و حداقل مشخصات فروشنده

وجود داشته باشد و از بابت آن اعتبار مالیاتی برای خریدار قابل احتساب نمی باشد. صورتحساب غیر الکترونیک :کاغذی) این نوع صورتحساب برای اشخاصی که حسب مقررات قانونی امکان صدور صورتحساب غیر الکترونیکی را دارند موضوعیت داشته و اقلام اطلاعاتی آن شامل کلیه اقلام صورتحساب الکترونیکی است به استثنای اقلام اطلاعاتی که از طریق سامانه مؤدیان نظیر شماره منحصر به فرد مالیاتی به صورتحساب اضافه میشود. این نوع صورتحساب به استثنای صورتحسابهای موضوع تبصره (۲) این بند تقدی تلقی شده و اطلاعات پرداخت تسیه در این صورتحسابها وجود ندارد.

تبصره ۱- چنانچه فروشنده حق العمل کار است ارسال شماره یکتای ثبت قرارداد حق العمل کاری به سازمان امور مالیاتی کشور الزامی است. تبصره ۲ به منظور پوشش حوادث و موارد نقص فنی و سایر موارد ذکر شده در مواد (۱۲) و (۱۳) قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مؤدیان در ابتدای هر دوره مالی با تشخیص سازمان امور مالیاتی کشور تعدادی شماره منحصر به فرد مالیاتی صورتحساب در اختیار مؤدی قرار میگیرد مؤدی میتواند درخواست افزایش شماره منحصر به فرد در اختیار را از طریق کار پوشه یا شرکت معتمد به سازمان امور مالیاتی کشور ارائه نماید اقلام اطلاعاتی این نوع از صورتحسابهای کاغذی منطبق با صورتحساب الکترونیکی بوده و شماره فوق پر روی آن درج میگردد تا پس از امکان پذیر شدن صدور صورتحساب الکترونیکی نسبت به ثیت و ارسال آنها اقدام شود.

فصل هشتم – سایر مقررات

ماده ۹ – تغییر روش نگهداری دفاتر استاد حسابداری از ماشینی مکانیزه الکترونیکی) به دستی و بالعکس طی سال مالیاتی یا دوره مالی حسب مورد مجاز نخواهد بود. ماده ۱۰ هر یک از دفاتر مزبور میتواند به صورت ماشینی مکانیزه الکترونیکی) و دستی نگهداری شود و مؤدیانی که از هر یک از روشهای فوق استفاده مینمایند مکلف به رعایت الزامات مربوط طبق این آیین نامه در هر یک از روشهای مذکور حسب مورد میباشند. ماده ۱۱- سازمان می تواند تمام یا برخی از مؤدیان موضوع این آیین نامه را طبق اعلام کتبی به مؤدی ذیربط حداکثر تا شش ماه پس از پایان هر سال مالیاتی جهت اجراء از ابتدای سال مالی بعد به نگهداری دفاتر و استاد حسابداری به صورت ماشینی مکانیزه – الکترونیکی) مکلف

نماید.

ماده ۱۲ اشخاصی که دفاتر و استاد حسابداری خود را به صورت ماشینی مکانیزه – الکترونیکی نگهداری مینمایند مکلفند حسب درخواست کتبی ماموران مالیاتی ذیربط، هنگام رسیدگی ضمن ارائه دستور العمل نحوه کار با نرم افزار مالی و حسابداری مربوط، رمز دسترسی لازم به اطلاعات نرم افزار را ارائه نمایند در غیر این صورت در حکم عدم تسلیم دفاتر خواهد بود.

ماده ۱۳ مؤدیانی که از دفاتر و استاد حسابداری ماشینی مکانیزه الکترونیکی) استفاده می نمایند مکلفند حسب درخواست کتبی ماموران مالیاتی ذیربط اطلاعات مورد نیاز برای

رسیدگی را در لوح فشرده به مأموران یاد شده ارائه نمایند.

ماده ١٤ مؤدیانی که از دفاتر و استاد حسابداری دستی استفاده مینمایند مکلفند حسب درخواست کتبی ماموران مالیاتی ذیربط دفاتر و استاد و مدارک را برای رسیدگی به مأموران مالیاتی یاد شده ارائه نمایند. فصل نهم – نحوه ارائه دفاتر و اسناد و مدارک

فصل دهم – موارد رد دفاتر ماده ١٦- تخلف از تکالیف مقرر در این آئین نامه در موارد زیر موجب رد دفاتر می باشد ۱- در صورتی که دفاتر ارائه شده نزد مراجع ذیربط به ثبت ترسیده باشد یا فاقد یک یا چند برگ باشد.

-۲- عدم ثبت یک یا چند فعالیت مالی در دفاتر به شرط احراز. تأخیر تحریر دفاتر روزنامه پیش از ۱۵ روز و تأخیر تحریر دفتر کل زائد برحد مجاز مندرج در این آئین نامه

٤- عدم ثبت عملیات شعبه یا شعب در دفاتر مرکز طبق مقررات این آیین نامه ه در مواردی که دفاتر مزبور به ادعای مؤدی از دسترس وی خارج شده باشد و غیراختیاری بودن موضوع مورد تائید بالاترین مسئول اداره امور مالیاتی ذی ربط قرار نگیرد.

٦- عدم تطبیق مندرجات دفاتر قانونی با اطلاعات موجود در سیستمهای ماشینی مکانیزه الکترونیکی و یا سامانه ثبت برخط معاملات در مورد اشخاصی که از سیستمهای مذکور استفاده

و یا مکلف به استفاده از سامانه یاد شده می باشند. جای سفید گذاشتن بیش از حد معمول در دفتر روزنامه عدم ارائه یک یا چند جلد از دفاتر ثبت شده اعم از تحریر شده و تانویس

۹ تغییر نرم افزار حسابداری مورد استفاده در طی سال مالیاتی بدون اطلاع قبلی اداره امور مالیاتی ذیربط

۱۰ تغییر روش نگهداری ،دفاتر اسناد حسابداری از ماشینی ) مکانیزه الکترونیکی به دستی و بالعکس طی سال مالیاتی یا دوره مالی -۱۱- تحریر دفاتر به غیر از پول رایج کشور و زبان فارسی ۱۲- حذف برخی از عملیات در دفاتر الکترو

تبصره- در مورد بند ۸ این ماده چنانچه سفید ماندن برای ثبت تراز افتتاحی باشد موجب رد دفاتر نخواهد بود و همچنین سفید ماندن ذیل صفحات دفتر در آخر هر روز یا هر هفته یا هر ماه به شرطی که اسناد دارای شماره ردیف بوده و قسمت سفید مانده با خط بسته شود، به اعتبار دفتر خللی وارد نمی آورد

ماده ۱۷ هیأت سه نفری حسابرسان موضوع بند ۳ ماده ۹۷ قانون مالیاتهای مستقیم ) اصلاحیه مورخ (۱۳۸۰/۱۱/۲۷ در صورتی که با توجه به دلایل توجیهی مؤدی و نحوه تحریر دفاتر و رعایت استانداردهای حسابداری و درجه اهمیت ایرادات مطروحه از سوی اداره امور مالیاتی و رعایت واقعیت ،امر احراز نمایند که ایرادات مزبور به اعتبار دفاتر خللی وارد نمی نماید مکلف است نظر خود را مبنی بر قبولی دفاتر و اسناد و مدارک اعلام نمایند.

تبصره در اجرای مقررات تبصره ماده ۹۷ قانون مفاد این فصل به مدت سه سال (عملکرد سال ۱۳۹۵ لغایت ۱۳۹۷ و صرفاً در ادارات امور مالیاتی که طرح جامع مالیاتی به صورت

کامل اجرا نشده است جاری می باشد

توجه : متن این آئین نامه بر اساس آخرین اصلاحیه مورخ ۱٤۰۱/۰۱/۲۲) تدوین شده است بر این اساس تعاریف سامانه صندوق فروش و سامانه بر خط معاملات و ماده (۷) آئین نامه قبلی حذف شده و ماده (۸) آن تغییر کرده است. تاریخ اجرای این اصلاحیه از ۱٤۰۱/۱/۱ بوده و مادامی که قانون پایانه های

ماده ۱۵ ،دفاتر صورت درآمد و هزینه ماهانه خلاصه درآمد و هزینه سالانه و استاد و مدارک حسب مورد با درخواست کتبی اداره امور مالیاتی و یا گروه رسیدگی در روز و محل تعیین شده در برگ درخواست ارائه دفاتر و یا اسناد و مدارک ) محل اقامتگاه قانونی مؤدی و یا محلی که قبلاً بصورت مکتوب به اداره امور مالیاتی اعلام شده است و یا محل اداره امور مالیاتی حسب مورد با توجه به نوع حسابرسی (مالیاتی تحویل و توسط اداره امور مالیاتی صورت مجلس فروشگاهی و سامانه مؤدیان اجرایی نشده است، مفاده ماده (۸) آئین نامه قبل از اصلاحیه و ماده (۷) و تعاریف حذف شده از ماده (۱) آن جاری خواهد بود.

می گردد.